Yapılan bilimsel çalışmalar afetlerle ilgili bilgi ve bilinç eksikliği sonucu, çocukların yaşanan afetlerden kendilerini sorumlu tutuklarını ve böylece pedagojik sıkıtılar içersine girdiklerini göstermektedir. Maalesef deprem de bu afetlerden biri ve ülkemiz için ciddi bir problem. 17 Ağustos depreminin yıldönümünde çocuklara deprem hakkında neler öğretebilir ve onlarla beraber ne gibi önlemler alabilirsiniz, onlardan bahsedeceğiz.
Çocuklar depremi nasıl algılarlar?
Çocuklar da yetişkinler gibi deprem felaketinden korkarlar. Ne var ki depremi, biz yetişkinler gibi kontrolümüz dışında olan doğal bir olay olarak anlamakta güçlük çekerler. Üstelik çocuklar, kendilerini koruyan ve tamamen güven duydukları yetişkinlerin bu olay karşısında çaresiz kalmasından endişe duyarlar.
• Okulöncesi dönemdeki çocuklar bu felaketin, anne-babasının onaylamadığı bir düşüncesi ya da davranışı nedeniyle başlarına geldiğini sanırlar.
• Okul çağındaki çocuklar ise doğal olayları anlayabilirler. Ancak, böylesine büyük bir felaketi daha önce yaptıkları kötü bir davranıştan dolayı kendilerine verilen bir ceza olarak algılayabilirler.
• Ergenlerin depremi algılayışı ise yetişkinlerinkine oldukça benzerdir. Ancak bu felaketin kendi başlarına gelmiş olmasından öfke duyabilirler.
Çocuklarla beraber önlem alın…
• Çocuğunuzla beraber eylem planı yapın, deprem olduğunda nerede nasıl buluşmanız gerektiği hakkında. Örneğin, bu buluşma yeri çıkışa yakın bir nokta ya da tüm odalara yakın güvenli bir mekân olabilir. Ayrıca önemli telefonlar ile adresleri tespit etmeli, hatta deprem anında unutma ihtimaline karşı bunları bir karta yazıp çocuğun üzerinde taşımasını sağlayın.
• Çocuğunuzun odasında yatakları cam kenarına koymamaya özen gösterin. Yüksek raflara ağır eşyalar koymaktan kaçının. Ayrıca gece yatarken odaların kapılarını açık bırakmalı ve dolap, masa gibi eşyaları çıkışları engellemeyecek şekilde yerleştirmelisiniz. Devrilme ve düşme ihtimaline karşı kitap raflarını ve dolapları duvara iyice sabitlemelisiniz.
• İçine çocuğunuzun acil kişisel ihtiyaçlarını koyacağınız bir çanta hazırlamalısınız. Bu çantaya depremden sonra çocuğunuzun kullanacağı ilkyardım çantası, el feneri ve yedek piller, pilli radyo, düdük, biraz para, telefon kartı, su, bisküvi, birkaç parça kıyafet (kazak, pantolon, iç çamaşırı) gibi ihtiyaçlarımızı koyabilirsiniz. Bu malzemeler depremden sonra yardım gelene kadar çocuğunuza destek olacaktır.
Deprem esnasında ise herkesin kendini koruması gerekir; sokakta ya da kapalı mekânlarda nerede olursak olalım ilk yapacağımız hareket güvenli bir yer bulup eğil-kapan ve tutun pozisyonu almaktır, böylece başımızı ve boynumuzu korumuş oluruz, çocuğunuza bu durumu anlatmalı ve evde bu konuyla ilgili pratikler yapmalısınız. Bu pozisyonu evde ya da herhangi bir kapalı mekânda dolap, masa, koltuk gibi sağlam eşyaların yanına diz çökerek alabileceğini çocuklarınıza anlatın. Sokak ya da park gibi yerlerde ise bu pozisyonu alırken etrafımızda direk, ağaç ya da buna benzer üstümüze devrilebilecek bir nesne olmamasına dikkat çekin.
Çocuklar için depremi konu edinen bazı kitaplar…
Afacan Dünya/ Deprem ve Birlikte Yaşamak Hikaye Kitabı
Binaların Sırrı
Deprem Dede ve Engelliler
ABCD Temel Afet Bilinci Çocuk Bilgi Kartı
Deprem Dede İle Boyayalım Öğrenelim
Deprem Dede ve Doğa 1-2 (CD Rom)
"Depreme Barış ile Hazırlanıyoruz" Kitabı
Kıpırık Tavşan